Kanceri i Gjirit: Gjithçka që Duhet të Dini

Kanceri i Gjirit: Gjithçka që Duhet të Dini. Kanceri i gjirit është kanceri më i zakonshëm tek femrat, sidomos në vendet e zhvilluara të botës perëndimore. Në Shqipëri, çdo vit diagnostikohen rreth 710 gra me kancer të gjirit. Sipas statistikave, në vitin 2023, u regjistruan 744 gra me kancer gjiri në të gjithë vendin ose 61.4 për 100 mijë femra. Kanceri i gjirit është lloji më i zakonshëm i kancerit në vend dhe përbën më shumë se 11% të të gjitha rasteve të reja me kancer të diagnostikuara çdo vit.

Kanceri i Gjirit: Gjithçka që Duhet të Dini

Të Dhëna Statistike dhe Epidemiologji

Kanceri i gjirit është shkaku i dytë kryesor i vdekjeve nga tumoret malinje te gratë dhe shkaku kryesor i vdekjeve për moshat 45-60 vjeç. Shpeshtësia e tij rritet me moshën, duke arritur kulmin deri në moshën 75 vjeç. Megjithatë, është i rrallë te femrat nën 40 vjeçe dhe pothuajse inekzistent te femrat nën 25 vjeçe.

Parandalimi dhe Diagnostikimi i Hershëm

Mjerisht për kancerin e gjirit nuk ka akoma ndonjë vaksinë për parandalim. Diagnostikimi i hershëm mbetet arma më e fuqishme për një trajtim të suksesshëm. Udhëzimet e parandalimit përfshijnë:

• Mosha 35-40 vjeç: Kontroll klinik çdo dy vjet dhe mamografia e parë.
• Nga mosha 40 vjeç e lart: Mamografi dhe kontroll klinik çdo vit nga mjeku i specializuar.
• Nën moshën 35 vjeç: Ekografi me rezolucion të lartë dhe kontroll klinik. Në rastet me rrezik të lartë, mund të rekomandohet mamografia me rezonancë magnetike.
• Nga mosha 20 vjeç: Kontroll klinik i gjirit çdo tre vjet.

Faktorët e Rrezikut

Faktorët kryesorë të rrezikut për kancerin e gjirit përfshijnë:

1. Gjinia dhe mosha: Gratë janë më të rrezikuara.
2. Trashëgimia: Mutacionet në gjenet BRCA1 dhe BRCA2 rrisin ndjeshëm rrezikun.
3. Stili i jetesës: Mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha, duhani dhe konsumimi i alkoolit.

Kontrolli gjenetik rekomandohet vetëm për gratë me histori të fortë familjare. Edhe në rast të rezultateve negative, kontrollet parandaluese duhet të vazhdojnë rregullisht.

Simptomat e Kancerit të Gjirit

Në fazat e hershme, sëmundja është asimptomatike dhe zbulohet vetëm përmes mamografisë. Simptoma të mundshme përfshijnë:

• Një masë e prekshme.
• Tërheqje e lëkurës ose tërheqje e thithës.
• Skuqje ose dhimbje.

Trajtimi

Përparimi në trajtimin e kancerit të gjirit është i shpejtë:

1. Parandalimi dhe diagnostikimi: Teknologjitë e reja të imazherisë dhe biomarkerët lejojnë trajtime të personalizuara.
2. Kirurgjia: Po bëhet më pak invazive.
3. Trajtimet onkologjike: Kimioterapia, imunoterapia, terapi hormonale dhe terapi të synuara.
4. Radioterapia: Përmirësohet vazhdimisht, duke reduktuar efektet anësore.

Kujdesi i Plotë

Koncepti modern i trajtimit të kancerit të gjirit thekson nevojën për një qasje ndërdisiplinore. Krijimi i qendrave të specializuara për gjirin siguron kujdesin më të mirë të mundshëm.

Dimensioni Shoqëror

Kanceri i gjirit nuk është vetëm një çështje mjekësore, por edhe një problem shoqëror me ndikime fizike, psikologjike dhe ekonomike. Përpjekjet e organizuara për parandalim dhe trajtim mund të kontribuojnë në reduktimin e sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë, duke siguruar një cilësi më të mirë jete për gratë. /sq.SiteLuka.Com